In de omzendbrief van het FAVV (03/04/2020), betreffende de salmonellabestrijding bij fokpluimvee, werd er door het FAVV duidelijk vooropgesteld dat het vanaf heden niet meer mogelijk is om een tegenonderzoek aan te vragen. Bij nader inzicht lijkt dit in te druisen tegen het Belgisch staatsrecht en gaat het FAVV hiermee zijn bevoegdheid te buiten.
Tegenonderzoek
Indien een foktoom positief test voor één van de 6 te bestrijden serotypes zoönotische Salmonella (Salmonella Enteritidis, Salmonella Typhimurium, Salmonella Infantis, Salmonella Virchow, Salmonella Hadar en Salmonella Paratyphi B var. Java), worden er een hele resem aan maatregelen opgelegd, waarvan de meest ingrijpende het logistiek slachten of vernietigen is en dit binnen de maand na de eerste positieve staalnamen. Om het onnodig slachten van gezonde dieren tegen te gaan werd een tegenonderzoek (cfr. bevestiginsonderzoek) uitgevoerd om vals positieve analyseresultaten eruit te filteren en dit niet geheel ongegrond.
30 % tegenonderzoeken blijkt vals positief
De voorbije drie jaren waren er 27 positieve staalnames (18 in 2017, 8 in 2018 en 1 in 2019) waarbij uiteindelijk 8 (30 %!) tegenonderzoeken vals positief bleken te zijn na verificatie (resp. 5, 2, 1). Informatie uit Nederland toont aan dat bij onze Noorderburen, over de laatste drie jaar, het aantal vals positieve tomen zelfs 60 % bedroeg!.
Het afschaffen van deze tegenonderzoeken zorgt echter op geen enkele manier voor een verhoging van de volksgezondheid, maar is wel een aanslag op het Sanitair Fonds en in hoofdzaak voor de getroffen pluimveehouder die hierdoor aankijkt tegen een lange leegstand zonder inkomen.
Afschaffing bevestigingsonderzoek
Het FAVV nam deze beslissing nadat de Europese Commissie België had meegedeeld dat het Belgisch Salmonellaprogramma niet voldoet aan de Europese regels en dat de cofinanciering voor het programma 2020 dan ook opgeschort wordt. Dit was voor het FAVV de reden om met onmiddellijke ingang te stoppen met de systematische bevestigingsonderzoeken in de hoop alsnog een goedkeuring te krijgen van de Europese Commissie voor het Salmonellaprogramma 2020.
Meer impact Europese Commissie nihil
Een hoger aantal Salmonella ‘positieve’ tomen zou hoofdzakelijk het Sanitair Fonds belasten en niet Europa. Dit aangezien de Europese cofinanciering voor België hiervoor begrensd is tot 1.273.000 EUR, waarvan reeds een deel naar de werking van het FAVV gaat.
Onwettelijk
“Het FAVV ontbeert echter naar Belgisch staatsrecht de bevoegdheid om een norm uit een Koninklijk besluit buiten toepassing te laten of te verklaren. Buiten toepassing verklaren (“schorsen”) van een reglementaire bepaling is een exclusieve bevoegdheid van de Raad van State, en is onderworpen aan allerlei voorwaarden (verzoek tot schorsing, aantonen van urgentie en prima facie gegronde middelen, etc.). De door het FAVV (eenzijdig) afgekondigde opschorting van het bevestigingsonderzoek, zonder in werking getreden wijzigingsbesluit, is naar intern Belgisch recht een onwettelijkheid. Die kan in rechte aangevochten worden voor een Belgische rechtbank”, aldus meester Guido Sepelie (advocaat - Balie Gent).
Vermeerderingssector eist oplossingen
“Bovenstaande is echter een gegeven die een oplossing kan bieden op korte termijn aangezien het slechtst een kwestie is van enkele maanden vooraleer het KB zal wijzigen. Daarom is het cruciaal dat er vooruitgekeken wordt om een blijvende oplossing op lange termijn te bekomen”, aldus Martijn Chombaere. “De vermeerderingssector wil dan ook dat het verificatie onderzoek na een positieve salmonella uitslag behouden blijft. Het kan toch onmogelijk zijn dat gezonde dieren nodeloos worden opgeruimd. Daarom moet het begrip van gerede twijfel veel ruimer genomen worden dan tot op heden wordt gedaan. Dringend overleg hierover is noodzakelijk".
Tekst: Eigen verslaggeving – Foto: Shutterstock