Net zoals in België heeft ook Nederland een systeem van verhandelbare rechten die bepalen hoeveel dieren een veehouder mag houden en waardoor de mestproductie onder een plafond gehouden wordt. Bij ons wordt dit geregeld via de nutriëntenemissierechten (NER), in Nederland via fosfaatrechten. Beide systemen werden opgericht met hetzelfde doel, maar de huidige toepassing ervan is duidelijk verschillend.
In Nederland kunnen landbouwers hun niet-benutte productierechten verleasen of verhuren. Daarbij kunnen veehouders die erbij gebaat zijn om meer productierechten te hebben, even de productierechten overnemen van de eigenaar tegen een betaling. Belangrijk hierbij is dat de verhuurder nog steeds juridisch eigenaar blijft van zijn fosfaatrechten. Dit systeem heeft Vlaanderen niet. Vlaamse veehouders kunnen enkel NER kopen en verkopen waarbij, op enkele uitzonderingen na, telkens 25 procent van afgeroomd wordt.
Waarom Vlaamse veehouders niet kunnen profiteren van een leasingsysteem en de droom ervan ook mogen opbergen, zit in het verschil van het uiteindelijke doel van het verhandelsysteem tussen Vlaanderen en Nederland. In Nederland werd het fosfaatrechtenstelsel in 2018 in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat de productie structureel onder een plafond blijft. Ook in Vlaanderen werd het NER-systeem opgestart met diezelfde doelstelling. Echter werd deze doelstelling door een beleidskeuze in het laatste regeerakkoord aangepast. Het NER-systeem werd in 2007 ingevoerd en had tot doel, een stijging van de mestproductie te voorkomen, zonder afbreuk te doen aan de individuele groeikansen van bedrijven. In het regeerakkoord voor bestuursperiode 2019-2024 staat echter te lezen dat: “Na evaluatie, het systeem van nutriëntenemissierechten hervormd wordt, zodat het meer bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen op vlak van waterkwaliteit, klimaat en luchtkwaliteit”. Zo is het NER-systeem geen ‘plafond-systeem’ meer, maar een sturingsmechanisme van de veestapel geworden in Vlaanderen.
Tekst: Pluimvee – Bron: VILT - Foto: Shutterstock