De enige Vlaamse producent van foie gras diende vorige week een aanvraag tot stopzetting in en neemt een voorschot op de definitieve sluiting. De aanvraag past binnen het Vlaamse overheidsbeleid dat voorziet in het stopzetten van de foie grasproductie eind 2023. Een gemiste kan klinkt het bij velen, daar de productie simpelweg verschuift naar andere Europese landen terwijl België juist voortrekker kon zijn in onderzoek naar alternatieve voermethoden.
Eendenhouder Filip Callemeyn uit Bekegem, de enige producent van foie gras in Vlaanderen, zit al jaren in het verdomhoekje en heeft nu een officiële aanvraag tot stopzetting ingediend. De deadline voor deze formele aanvraag verliep eind vorige week. Alhoewel het bedrijf, net zoals de 16 Vlaamse pelsdierenkwekerijen, eind 2023 de activiteiten al moet beëindigen, stimuleert de Vlaamse overheid een vroegere stopzetting door een schadevergoeding toe te kennen die vermindert naarmate deadline voor de verplichte sluiting nadert. Na de indiening van de aanvraag bepaalt een Landcommissie de waarde van het betrokken bedrijf. Op basis van die inschatting wordt een schadevergoeding vastgelegd voor de stopzetting van de activiteiten of de reconversie naar een ander type landbouwbedrijf.
Meer import foie gras door sluiting
In de Europese Unie zijn er slechts vijf landen die foie gras produceren: Frankrijk, Spanje, Bulgarije, Hongarije en België. In Wallonië produceert een dozijn kleinere producenten evenveel als Callemeyn, zo’n 14 ton. De Europese bedrijven zijn verantwoordelijk voor 90 procent van de wereldwijde productie. Frankrijk steekt er met kop en schouders bovenuit. Het is op zijn eentje verantwoordelijk voor drie vierde van de Europese productie en dus twee derde van de wereldproductie.
Ons land importeert jaarlijks meer dan 1.000 ton aan foie gras. Dat is een honderdvoud van de Vlaamse productie. Het leeuwendeel is afkomstig van Frankrijk dat jaarlijks meer dan 20.000 ton foie gras produceert. Gelet op de vrijheid van goederen binnen de Europese Unie is het onmogelijk om als land de foie gras uit de winkelrekken en van menukaarten te bannen. Nederland heeft dat geprobeerd, maar stuitte op Europese regelgeving.
Callemeyn betreurt het radicale verbod in Vlaanderen. “Wat verandert er als de productie gewoon naar andere Europese landen verschuift?” Hij pleit al jaren voor onderzoek naar alternatieve voedermethodes. Lode Haest, voormalig adviseur van CD&V, sluit zich hierbij aan. In een opiniestuk, dat hij ruim een jaar geleden publiceerde, stelde hij dat het Vlaamse foie gras bedrijf juist zou kunnen bijdragen aan een verbetering van het dierenwelzijn. Hij verwijst hierbij naar onderzoek naar alternatieve voedermethodes van de eenden, iets dat in 2018 aangevraagd zou zijn door de Vlaamse overheid.
Drie jaar later is dit onderzoek naar de achtergrond verdwenen. "Een gemiste kans", aldus Haest. “Het foie grasbedrijf in Vlaanderen is in de Europese context slechts een druppel op een hete plaat. Maar deze druppel heeft wel het potentieel om het dwangvoederen in heel de Europese Unie van de kaart te vegen door onderzoek te laten plaatsvinden naar alternatieven.”
"Sluiting gebrek aan lange termijnvisie"
Volgens Haest is het sluiten van het Vlaamse foie grasbedrijf een quickwin en getuigt het van een gebrek aan lange termijnvisie. “Als men werkelijk bekommerd is om het dierenwelzijn, dan kan men beter het onderzoek naar alternatieve productiemethoden steunen en Europees verankeren.” Dit zou er ook toe kunnen leiden dat Vlaanderen vat krijgt op de import van Franse foie gras en de wijze hoe deze productie tot stand is gekomen. Callemeyn, op zijn beurt, is ervan overtuigd dat de Vlaamse foie gras geruisloos vervangen zal worden door productie uit Frankrijk, Bulgarije, Hongarije en Wallonië."
Door de productie hier te sluiten geeft Vlaanderen instrumenten uit handen om het dierenwelzijn te monitoren. Het is maar de vraag hoe hier in andere landen mee omgegaan wordt.
Tekst: Pluimvee/Vilt – Bron: Vilt – Foto: LM