Dinsdagnacht werd het krokusakkoord, na intensieve maanden van onderhandelen, afgeklopt en vandaag voorgesteld op de plenaire vergadering in het Vlaams Parlement door minister-president Jan Jambon.
Het N-arrest omtrent de kippenstal in Kortessem in februari 2021 - exact 1 jaar geleden - was één van de drie N-arresten die de hoogdringendheid naar een sluitend en rechtlijnig stikstofbeleid aangaf, dat moet voldoen aan de Europese richtlijnen om de schadelijke effecten van NOx en NH3 te minimaliseren. Sinds dat N-arrest werd de landbouwsector, net zozeer als de industrie, in een prangende onzekerheid gedompeld, tot nu.
“Om het met een boutade te zeggen, we hebben water en vuur met elkaar verzoend”, zo stak minister president Jan Jambon van wal om tot de kern van het akkoord te komen. Een akkoord waarin hij gelooft dat dit een “verzoening” biedt voor landbouw, natuur en economie.
Een beknopt overzicht van de maatregelen:
- Tegen 2030 wil de Vlaamse regering de stikstofuitstoot in beschermde natuurgebieden met de helft reduceren. Een serieuze reductie die essentieel is daar Vlaanderen, samen met Nederland, een stikstofhotspot is.
- In totaal zal de Vlaamse regering voor 3,6 miljard EUR uittrekken, waarvan 2,3 miljard aan bijkomende middelen. Middelen die ter beschikking zullen staan, zowel voor de landbouw als om natuurgebieden te herstellen.
- De rode bedrijven, de zogenaamde piekbelasters, moeten ten laatste in 2025 sluiten. Deze zullen correct vergoed worden rekening houdend met de looptijd van de vergunning en de waardebepaling van hun bedrijven.
- De donker oranje bedrijven, namelijk bedrijven met een impactscore die hoger ligt dan 20%, zullen een aanbod krijgen om hun activiteiten vrijwillig te stoppen tegen 2026 mits financiële vergoeding. Dit zal mogelijk zijn via een call die de regering volgend jaar zal organiseren. Passen ze hun bedrijfsvoering aan zodat ze wel aan de milieuvoorwaarden voldoen, dan mogen ze hun activiteiten verder zetten. Alsook hiervoor zal een verhoogde tussenkomst zijn van de regering om dit te realiseren.
- Varkens- en pluimveebedrijven die dieren houden in stallen zonder AEA-stalsysteem zullen op stalniveau een reductie van 60% N realiseren tegen 2030.
- Tot 2025 zullen nieuwe vergunningen aan zeer strenge criteria onderhevig zijn. Er zal gewerkt worden met een drempel van 0,025% impactscore over dewelke een passende beoordeling nodig is.
- De huidige ministeriële instructie blijft van kracht tot na openbaar onderzoek en al het regelgevend werk.
- Bedrijven die een hervergunning van hun huidig bedrijf vragen zullen dit kunnen bekomen door zich in te schrijven in de generieke emissiesreducties die op hun sector van toepassing zijn.
- In een aantal specifieke natuurgebieden die het meest te lijden hebben onder de stikstofneerslag worden er bijkomende maatregelen genomen worden. In het Turnhouts Vennengebied wordt daarnaast een intendant aangesteld die een ontwikkelingsplan moet opstellen.
“Eens we door de zure appel hebben gebeten, komen er belangrijke toekomstkansen voor duurzame landbouw die mee zullen ondersteund worden. Er moet namelijk eerst overmatig stikstof uit vooraleer je meer natuurvriendelijkere activiteiten kunt vergunnen, en daarvoor heb je een definitief kader nodig met regelgeving die ervoor zorgt dat landbouw en industrie rechtszekerheid hebben” aldus minister Jambon.
Bemerkingen van de Landsbond Pluimvee
“Een zure appel is dit krokusakkoord zeker, zeker ook voor onze pluimveesector. Dat er inspanningen dienen geleverd te worden, daarmee zal iedereen die zich wat heeft verdiept in de stikstofproblematiek het over eens zijn. Niet alleen de versnelde sluiting van de zogenaamde “rode” bedrijven, maar ook de extra benadering van de “donker oranje” bedrijven, komen hard aan. Dit is enkel aanvaardbaar als dergelijke opkoopregelingen op een voldoende menselijke manier gebeuren en als er voldoende financiële middelen tegenover staan. Ook de extra onzekerheid die het Turnhouts Vennengebied bedeeld krijgt, is een zware dobber voor de regio!, aldus Martijn Chombaere, beleidsmedewerker bij de Landsbond Pluimvee.
“Niettegenstaande betreuren we dat er gewerkt wordt op basis van computermodellen en men te weinig in kaart heeft wat de werkelijke impact is. Terwijl dit wel enorme consequenties heeft voor vele veebedrijven en hun gezinnen. Daarnaast komt de grootste impact van het buitenland, dit dient mee betrokken te worden wil men een evenwichtig geheel bekomen.“
“De vrees heerst bovendien dat met een dermate lage impactscoredrempel (0.025%), er een verdere hypotheek gelegd wordt op de ontwikkeling, vernieuwing en het toekomstperspectief van de komende jaren. De impactscoredrempel ligt dermate laag dat het bijna gelijk staat aan een vergunningstop. Er volgt natuurlijk eerst nog een openbaar onderzoek, maar vast staat dat we als veehouderij enkele moeilijke jaren tegemoet gaan, al kan dit een belangrijke stap zijn naar een betere toekomst. Voorwaarde is echter wel, en daar draait het mee om, dat er een beter verdienmodel komt voor de landbouw. Investeren in nieuwe technologie om de uitstoot te vangen, of minder dieren aanhouden, allemaal goed en wel als dit nog niet meer de rendabiliteit van onze veebedrijven verder aantast”.
“We zijn ons verder aan het verdiepen in de details van het dossier en zullen intern bekijken of en welke stappen er moeten gezet worden. Indien jullie ondertussen met vragen, bezorgdheden, … zitten, aarzel niet om deze aan ons kenbaar te maken via info@pluimvee.be.”
Actualiteitsdebat
Morgen, op 24/02/2022, volgt er om 14:00 een actualiteitsdebat in het Vlaams Parlement. Iedereen die dit wenst kan online mee volgen door te klikken op deze link.