In mei 1999, net zoals nu in de weken voorafgaand aan de parlementaire verkiezingen, daverde onze pluimveesector op haar grondvesten. Het uitbreken van de dioxinecrisis leek het voortbestaan van onze sector te bedreigen. De pluimveeketen was volledig ontregeld met vele nakende faillissementen. Of zoals onze toenmalige hoofdredacteur Clem Reynders het omschreef: “27 mei 1999, de dag dat het zonlicht niet meer scheen”. Een cynische knipoog naar de toenmalige gelijknamige hit van John Terra.
Terugblik
De gevolgen van de crisis waren zowel op economisch als op politiek vlak niet te overzien. Ministers moesten ontslag nemen, pluimveeproducten werden geweerd en vernietigd, winkelrekken lagen er troosteloos bij en miljoenen dieren werden preventief geruimd. Het leek wel oorlog! De totale impact op onze economie werd ingeschat op 1,5 miljard EUR. De dioxinecrisis resulteerde in ruim 26.000 dossiers en onnoemlijk veel menselijk leed.
In 2019 - 20 jaar na die noodlottige meimaand - heeft Pluimvee uitvoerig terug geblikt op deze crisis die het ontstaan ervan en de immense gevolgen voor de ganse sector. Een ‘Must read’, zeker voor de generatie van na de dioxinecisis.
Zo verscheen in Pluimvee van mei 2019 (deel 1) het artikel ‘De dag dat het zonlicht niet meer scheen’ dat weergaf hoe alles losbarstte en dit in tijden van verkiezingskoorts, Blikte voormalig Landsbondvoorzitter Hubert Bossuyt terug op de crisis: “Mijn vrouw zag me in die dagen meer op TV dan thuis!” en was er een diepte-interview met Jan Van Ginderachter: “De man die de dioxinepiste ontdekte”.
In deel 2 (Pluimvee juni 2019) werd er ingezoomd op de gevolgen van de dioxinecrisis, gekenmerkt door de vele dramatische situaties a.d.h.v. de ervaringen van pluimveehouders, broeierijen, de rol VEPEK en voormalig beleidsmedewerkster Ilka Hertogs. Jacques Viaene, voormalig voorzitter VEPEK, liet ook zijn licht schijnen op de situatie “Vertrouwen herstellen en zekerheid waarborgen waren de hoofdbekommernis”. En was er het interview met toenmalig landbouwminister Jaak Gabriels over de dioxinecrisis: ‘De uitdaging: “Van een negatief verhaal iets positiefs maken”’.
Wat hebben we geleerd?
Danny Coulier, tot voor kort voorzitter van de Landsbond Pluimvee vzw (2013 -2023), werd als toenmalig jonge pluimveehouder eveneens op zijn eigen bedrijf geconfronteerd met deze crisis en de gevolgen ervan. Het sterkte mee zijn engagement om zich ten dienste van de sector in te zetten. “De crisis van toen heeft ons verschillende zaken geleerd”, aldus Danny Coulier.
“Zo is een goede en correcte communicatie enorm belangrijk. Het belang van voorbereid te zijn op mogelijke crisissen en de pers te kunnen informeren en te woord te staan, dit om het consumentenvertrouwen te kunnen behouden. Daarnaast is traceerbaarheid en transparantie van cruciaal belang zodoende er snel, efficiënt en correct kan ingegrepen worden waardoor de volksgezondheid kan gegarandeerd blijven. Is er het belang van efficiënte controle en zelfcontrole - die er niet was in 1999 - wat geleid heeft tot de oprichting van het FAVV waarmee we toonaangevend waren/werden op dit vlak in de EU. Het belang te vaak onderschat wordt van iedere individuele schakel in de keten (pluimveehouder, vermeerderaar, broeierij, slachthuis, …) gezien we allemaal van elkaar afhankelijk zijn. En ’last but not least’, goede sectororganisaties, want samen ben je zoveel sterker dan als individuele speler."
Tekst: Eigen verslaggeving (Luc Maertens en Danny Coulier) – Foto: Pluimvee