Sinds begin april heeft de pluimveesector te lijden onder het H3N1-virus. Een virus dat zich als een wurgslang rond obstakels (cfr. wetgeving) kronkelt en de pluimveesector steeds in een alsmaar sterkere wurggreep wringt. Ondertussen is de teller opgelopen tot boven de 50 besmette bedrijven en na leghennenbedrijven, vermeerderingsbedrijven, kalkoenbedrijven en een struisvogelbedrijf, is er eveneens een eerste braadkippenbedrijf waarbij dieren klinische symptomen vertonen. Voordien werd het virus al op enkele braadkippenbedrijven geconstateerd, toen echter zonder duidelijke klinische verschijnselen.
H3N1-virus vs. vogelgriep
Ondanks het H3N1-virus een laagpathogene vogelgriepvariant is, is de benaming van vogelgriep foutief. Enkel bij de influenzavirussen met subtype H5 en H7 wordt er gesproken over “vogelgriep” of indien andere subtypes een pathogeniciteit hebben die hoger is dan 1,2. Het virus dat tot op heden is teruggevonden, voornamelijk in West-Vlaanderen en op de grens met Oost-Vlaanderen, behoort tot de categorie met subtype H3.
Waarvoor staat H3N1
Influenzavirussen kunnen eigenlijk beschouwd worden als een minuscule sferische bolvorm waarbij de uitsteeksels bestaan uit specifieke eiwitten. Grieptype A, waartoe de influenzavirussen behoren, hebben twee specifieke en bepalende eiwitten met name Hemagglutinine en Neuraminidase, vandaar de afkorting H en N, aan de buitenzijde van hun bolstructuur. Er zijn 15 H-types en 9 N-types bekend en in totaal zijn er 135 verschillende combinaties mogelijk. Meer dan 80 zijn ervan reeds vastgesteld, de meeste hiervan bij wilde vogels. De H antigenen bepalen vooral het ziekmakend vermogen omdat ze een rol spelen bij de binding van de celmembranen van pluimvee. De N antigenen spelen een belangrijke rol in het loskomen van het virus en dus voor de verspreidingsdruk.
H3N1-virus, een laagpathogeen met hoogpathogene kenmerken
Laagpathogene varianten, niet van het H5- of H7 subtypes, worden soms teruggevonden bij controlescreenings. Deze varianten zijn nagenoeg volkomen onschadelijk, enig wettelijk kader voor dergelijke varianten is tot op heden dan ook nooit aan de orde geweest. Alsook dit H3-virus gedraagt zicht, althans bij jonge dieren, als een laagpathogeen (cfr. Pathogeniciteitstest Sciensano: 0,13 (< 1,2)). Ondanks dat dit H3N1-virus een laagpathogene AI-stam is, vertoont het bij productiedieren klinische symptomen die atypisch zijn voor een laagpathogeen:
- Productiedaling tot nagenoeg 0
- Mortaliteit tot 60 %
- Gereduceerde voeder- en wateropname
- Zenuwsymptomen
Het virus is echter wel volledig onschadelijk is voor de mens en de voedselketen.
Afdoende maatregelen blijven uit
Vanaf het moment dat het besef er was dat het virus klinische symptomen van die aard vertoonde en eveneens een sterk verspreidingskarakter, zat de sector begin april samen aan tafel met het FAVV om het probleem aan te kaarten en maatregelen te vragen om dit probleem in de kiem te smoren. Het probleem escaleerde echter en op de beperkte maatregelen van het Ministerieel Besluit van 16 mei na, die de bioveiligheid moest verhogen en de mestafvoer van besmette bedrijven regelt, blijven afdoende maatregelen alsnog uit.
De Landsbond verdedigt altijd het collectieve belang, daarom oppert de Landsbond nog steeds, net als andere belangenorganisaties, voor de enige correcte aanpak om zowel de sector zelf, als de getroffen bedrijven te ondersteunen. Dit door te ijveren voor een gecoördineerde bestrijding vanuit het FAVV en met een vergoeding vanuit het sanitair fonds voor het vergoeden van de dieren en waarbij de operationele kosten gedragen worden door de federale overheid. Dit zoals Minister Ducarme had vooropgesteld in zijn persbericht van 10 mei en ondertussen ook zijn verantwoordelijkheid heeft in het feit dat een ooit zo lokale probleemsituatie is uitgegroeid tot dergelijke proporties.
Het voornaamste probleem is echter dat de laagpathogene H3 niet op de OIE lijst of op de Europese lijst van te bestrijden ziekten staat. Hierdoor ontbreekt elk wettelijk kader waardoor een vergoeding vanuit het Sanitair Fonds aanzien zou kunnen worden als illegale staatsteun en dit nadien teruggevorderd zou worden van de getroffen bedrijven.
Desondanks is het voor De Landsbond onbegrijpelijk dat er voor een virus dat zo’n verspreidingskarakter vertoont, dermate imposante proporties aanneemt en dergelijke klinische symptomen vertoont, er geen uitzondering zou kunnen gemaakt worden vanuit Europa. Daarom bekijkt de Landsbond via hun Europese contacten verder op basis van welke zaken er geen uitzondering zou kunnen gemaakt worden of welke zaken er eventueel kunnen gebeuren om alsnog een uitzondering te kunnen verkrijgen. Vooralsnog is er hier geen verdere duidelijkheid over.
Bijkomende maatregelen
Om de verdere verspreiding van het virus in te dijken, zullen bijkomende maatregelen genomen worden. Hiervoor zit de sector begin volgende week samen met de bevoegde instanties.
Besluit
Er is genoeg gepokerd geweest, het wordt hoogtijd dat de kaarten op tafel worden gelegd. De sector is heel meegaand en heeft enige tijd geleden al de garantie gegeven dat indien de sector over onvoldoende middelen beschikt, deze de komende jaren terugbetaald zouden worden. Al dient er dan nu gehandeld te worden, de sector kan het niet veroorloven om een blanco cheque uit te schrijven. Niet alleen de sector heeft in deze zijn verantwoordelijkheid, maar ook andere instanties/organisaties moeten dringend het paraplu-effect naast zich neerleggen en ‘out of the box’ beginnen denken.
In afwachting van afdoende maatregelen vragen wij aan alle partijen binnen de sector de hoogste bioveiligheidsmaatregelen op te leggen zoals eerder reeds vermeld. Hierbij vragen wij extra aandacht voor rollend en overig materiaal, zeker van derden, om dit niet op het erf te brengen alvorens dit grondig (2x) gereinigd en ontsmet is met een erkend ontsmettingsmiddel.
Tekst: Pluimvee